Toegankelijkheid is en blijft een belangrijk uitgangspunt voor een inclusieve samenleving. De overheid heeft op dat vlak de opdracht om te waarborgen dat openbare gebouwen toegankelijk zijn voor iedereen. Mensen kunnen ook in elke periode van hun leven geconfronteerd worden met situaties waarbij ze minder mobiel worden, zich moeilijker kunnen verplaatsen, in een rolstoel terechtkomen.
Dan komt men tot de vaststelling dat de leefomgeving – de woning, de publieke ruimte, openbare gebouwen – vaak moeilijk of zelfs helemaal niet toegankelijk zijn. De perfecte illustratie daarvan vinden we in het evaluatieverslag dat Inter (het Vlaamse expertisecentrum toegankelijkheid) maakte over de toepassing van de Toegankelijkheidsverordening. Daarin valt te lezen dat maar in 9 van de 147 onderzochte dossiers bij de bouwaanvraag, de Vlaamse Toegankelijkheidsverordening correct werd toegepast. Na de effectieve uitvoering bleek dat geen enkel van die dossiers nog volledig voldeed aan de vereisten. Ondanks de verschillende initiatieven en maatregelen die al voor toegankelijkheid zijn genomen, moeten we dus vaststellen dat heel wat gebouwen nog altijd moeilijk toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers, voor mensen met een kinderwagen, voor mensen die moeilijk trappen kunnen oplopen.
Een samenleving waarin iedereen kan participeren, moet een samenleving zijn die niemand uitsluit, ook letterlijk niet. En daarom willen we dat de inspanningen rond toegankelijkheid van de publieke gebouwen en van de publieke ruimte een versnelling hoger geschakeld worden.
Kernpunten
- Toegankelijkheid moet als het ware ‘ingebakken’ zijn bij elke ingreep die er gedaan wordt in de publieke ruimte en aan het publieke patrimonium. Het feit dat de publieke ruimte en publieke gebouwen voor iedereen zonder onderscheid toegankelijk moeten zijn, moet bij elke beleidskeuze een kernelement zijn.
- We zetten volop in op sensibilisering, om de meerwaarde van toegankelijkheid te beklemtonen. Daarbij informeren we ook zeker de steden en gemeenten over de mogelijkheden om hun gebouwenpatrimonium beter toegankelijk te maken.
- Om de toegankelijkheid en veiligheid van de openbare ruimte nog meer te verzekeren, zetten we in op een ‘genderslimme’ inrichting van de publieke ruimte. Dat is een inrichting die maakt dat iedereen zich veilig voelt en die zorgt voor een publieke ruimte op maat van iedereen en waar alle inwoners zich vrij kunnen bewegen. Een aantal eenvoudige maatregelen kunnen daarvoor zorgen: het ontwerpen van straten om het voetgangers- en fietsverkeer te vergroten zodat er meer volk op straat aanwezig is en het onveiligheidsgevoel vermindert, het ontwerpen van gebouwen met ramen die uitzicht hebben op voetpaden en parkeerplaatsen, het plaatsen van omheiningen die het zicht niet belemmeren, een veilig lichtplan met lichtpunten op potentiële probleemplaatsen zoals trappen, bushaltes, in- en uitgangen…
- Een ander aandachtspunt zijn toegankelijke openbare toiletten. Er is nood aan meer aangepaste, goed uitgeruste, centraal gelegen en gratis openbare toiletten die ook voor mensen met een beperking toegankelijk zijn. Wij zetten ons in voor de creatie van een eenduidige toiletpas. Hiermee kunnen mensen met specifieke aandoeningen zoals de ziekte van Crohn of MS, mensen met een stoma, alsook ouders met kleine kinderen makkelijker toegang krijgen tot toiletten in hotels, cafés, restaurants en bij lokale handelaars. Een gestandaardiseerde toiletpas vereenvoudigt de toegang tot sanitaire voorzieningen en elimineert verwarring door de verscheidenheid aan bestaande documentenzijn. Daarnaast moet gewerkt worden aan een tool die aangeeft waar er zich openbare toiletten bevinden.