Wanneer is seksueel geweld strafbaar? Dit is geen eenvoudige vraag. Het feit dat gedrag als onaanvaardbaar wordt ervaren, wil niet automatisch zeggen dat er sprake is van een misdrijf (in het geval van meerderjarige daders) of van een ‘als misdrijf omschreven feit’ (in het geval van minderjarige daders).
Als er twijfel bestaat over de strafbaarheid, contacteer dan de Blauwe Lijn van de lokale politie. Maak ook altijd een melding bij het wijkteam van de lokale politie. Zo is er in ieder geval bewijs als het slachtoffer na enkele weken of maanden toch aangifte wil doen. Lees hieronder meer over alle mogelijke zedenfeiten die in uitgaanslocaties kunnen voorkomen en die strafbaar zijn volgens het strafwetboek.
Verkrachting
- Verkrachting is elke daad die (deels) bestaat uit seksuele penetratie, van welke aard en met welk middel ook, gepleegd op een persoon of met behulp van een persoon die daar niet in toestemt.
- Hierbij is het concept ‘toestemming’ erg belangrijk. Toestemming veronderstelt dat deze uit vrije wil is gegeven. De toestemming kan worden ingetrokken op elk ogenblik voor of tijdens de seksuele handeling
- Er is géén toestemming als: 1) de seksuele handeling het gevolg is van een bedreiging, fysiek of psychisch geweld, dwang, verrassing, list of van ander strafbaar gedrag; 2) het slachtoffer in een kwetsbare positie is ten gevolge van angst, alcohol of andere drugs, ziekte, handicap, bewusteloos, enz; 3) wanneer de seksuele handeling is gepleegd ten nadele van een bewusteloos of slapend slachtoffer.
- Jongeren vanaf 16 jaar zijn seksueel meerderjarig.
- Jongeren vanaf 14 jaar kunnen uit vrije wil instemmen, maar enkel als het verschil met de sekspartner niet meer dan 3 jaar bedraagt.
- Een minderjarige kan nooit uit vrije wil toestemmen in een situatie waarbij de dader een erkende positie van vertrouwen, gezag of invloed heeft tegenover de minderjarige. Of de daad wordt beschouwd als een daad van ontucht of prostitutie als bedoeld in onderafdeling 2 van afdeling 2: ‘Seksuele uitbuiting van minderjarigen met het oog op prostitutie’.
Aantasting van de seksuele integriteit
- Aantasting van de seksuele integriteit is ‘het stellen van een seksuele handeling op een persoon die daar niet in toestemt, al dan niet met behulp van een derde persoon die daar niet in toestemt, of het laten stellen van een seksuele handeling door een persoon die daar niet in toestemt (…)’.
- Dus ook wanneer iemand gedwongen getuige is van seksuele handelingen of misbruik. Er is aantasting zodra er een begin van uitvoering is.
- Hierbij is ook weer de toestemming erg belangrijk. Leeftijdsgrenzen bij instemming: zie “Verkrachting”.
Openbare zedenschennis
- Het vervaardigen of verspreiden van inhoud van extreem pornografische of gewelddadige aard.
Exhibitionisme
- Het opdringen aan andermans zicht van de eigen ontblote geslachtsdelen of van een seksuele daad op een openbare plaats of een plaats die zichtbaar is voor het publiek.
Seksuele uitbuiting van minderjarigen
- Het benaderen van een minderjarige voor seksuele doeleinden, waarbij een voorstel tot ontmoeting gebeurt met het oogmerk om een seksueel misdrijf te plegen is strafbaar. Ook het uitbuiten in de prostitutie. Of het bezitten of verspreiden van beelden van seksueel misbruik van minderjarigen.
Misbruik van prostitutie
- Misbruik van prostitutie kan in de volgende vormen voorkomen: pooierschap, reclame maken voor prostitutie en het openbaar aanzetten tot het zich prostitueren.
Mensenhandel
- De werving, het vervoer, de overbrenging, de huisvesting, de opvang van een persoon, het nemen of de overdracht van de controle over hem teneinde deze persoon uit te buiten.
Grooming
- Het benaderen (online of offline) van minderjarigen tot 18 jaar voor seksuele doeleinden is strafbaar.
Voyeurisme
- Voyeurisme is het observeren van een persoon, of van deze persoon een beeld- of geluidsopname maken zonder de toestemming of buiten medeweten van die persoon, en dit terwijl die persoon ontbloot is of een expliciete seksuele daad stelt in omstandigheden waarin die redelijkerwijs mag verwachten beschermd te zijn voor ongewenste blikken.
- Onder ontblote personen wordt begrepen: “de persoon die zonder toestemming of buiten zijn medeweten een deel van zijn lichaam toont dat op grond van zijn seksuele integriteit verhuld zou zijn gebleven indien die persoon had geweten dat hij werd geobserveerd of dat er een beeld- of geluidsopname van hem werd gemaakt.”
- Feiten die zich kunnen voordoen tijdens het uitgaan zijn: creepshots, upskirting, downblousing.
Niet-consensuele verspreiding van seksueel getinte inhoud
- Er is sprake van het misdrijf niet-consensuele verspreiding van seksueel getinte beelden indien een persoon geluidsfragmenten of beelden van een ontblote persoon of een persoon die een expliciete seksuele daad stelt, toont, toegankelijk maakt of verspreidt zonder diens toestemming of buiten diens medeweten.
- Ook het begin van uitvoering van dit misdrijf is strafbaar, namelijk wanneer een persoon alles in gereedheid brengt om naaktfoto’s of beelden van een ander door te sturen. Het kan ook zijn dat iemand dit doet vanuit kwaadwillig opzet of winstbejag (art. 417/10 Sw.)
- Sexting met wederzijdse toestemming (primaire sexting) zonder dat beelden worden doorgestuurd naar derden is niet problematisch en kan deel uitmaken van gezonde seksuele ontwikkeling.
- Het bezit van naaktfoto’s van een ander is op zich niet strafbaar, tenzij het foto’s van een minderjarige zijn. Foto’s van naakte minderjarigen of minderjarigen in een seksuele activiteit zijn kindermisbruikmateriaal en zijn verboden.
Seksisme
- ‘Elke handeling in het openbaar waarmee de dader uitdrukt het slachtoffer door diens geslacht te minachten, als minderwaardig te beschouwen of seksueel te objectiveren en daarmee de waardigheid van die persoon ernstig aantast.’
- Sinds 2014 is dit gedrag strafbaar onder de seksismewet. Er wordt dan aan 5 voorwaarden voldaan:
- Het kan gaan om alle mogelijke soorten handelingen (uitspraken, gebaren, sociale media, …).
- Het gedrag moet seksistisch zijn: minachting uitdrukken die leidt tot een ernstige aantasting van de waardigheid van die persoon.
- De dader moet de bedoeling hebben iemand seksistisch te behandelen.
- Het gedrag moet gericht zijn tegen 1 of meerdere specifieke individuen (dus niet ‘mannen’ of ‘vrouwen’ in het algemeen).
- De handeling moet in (semi-)openbaar gepleegd zijn in het bijzijn van andere mensen: discotheek, zwembad, internet of sociale media (als er getuigen zijn)…
Bron: https://www.antwerpen.be/assets-proxy/1e30b64a-9804-4df7-98f9-2bbd583dbb92