Tijd voor een tegenprestatie van het voetbal

De bedragen voor transfers naar China, maar ook die van Football Leaks, zijn duizelingwekkend, maar ze zijn vooral verontrustend

omdat ze het voetbal totaal scheef trekken. De topvoetballers in de Engelse Premier League zagen de voorbije twintig jaar hun loon stijgen met 1.500 procent. In de Belgische Pro League liep het niet zo'n vaart, maar de salarissen zijn er de afgelopen zes jaar toch nog met zestig procent gestegen.

Die explosie aan spelerslonen neemt een steeds grotere brok van de budgetten van de clubs in beslag. Het gevolg is dat voetbalclubs veel afhankelijker worden van een investeerder die als hobby (olie)dollars pompt in een voetbalclub en haar voor de rest als zijn persoonlijke speeltuin beschouwt. Supporters, medewerkers, de buurt en stad die de club al decennia steunen en in hun hart dragen, blijven verweesd achter en hebben geen inspraak meer in het beleid van 'hun' club.

De tv-contracten exploderen mee. De rechten op de Premier League kosten intussen ruim 1,5 miljard pond per jaar (70 procent meer dan het vorige contract). In België is dat heel wat bescheidener, maar de tv-rechten (die nu 70 miljoen euro per jaar kosten) zouden ook kunnen oplopen tot 100 miljoen. Allemaal perfect te verklaren in een klassieke vrijemarktcontext, maar we mogen de meest populaire sport niet zomaar prijsgeven aan de rauwe wetten van de markt. Daarvoor is sport een veel te belangrijk beleidsdomein.

Sport gaat niet alleen over competitie, maar ook over volksgezondheid en sociale cohesie, en dus heeft de overheid ook het recht om te faciliteren en waar nodig in te grijpen.

Kijk naar de Bundesliga

Het fiscale gedrag van sommige topvoetballers die betrokken zijn bij Football Leaks is niet illegaal, maar wel onethisch. Ze handelen zoals sommige multinationals: winsten en inkomsten verschuiven naar de meest voordelige landen, tot op het einde van die fiscale estafette nauwelijks iets overblijft - voor geen enkele fiscus. De Europese Commissie moet hier in overleg met de lidstaten werk van maken, zoals ze dat doet in het geval van Apple en co. De fiscale achterpoortjes, ook voor topsporters, moeten dicht.

Tweede ingreep: supporters moeten eindelijk meer inspraak krijgen in het beleid van hun clubs. Er liggen voorstellen op tafel in het

Vlaams Parlement. Het model van de Bundesliga blijft het voorbeeld. De regels voorzien dat Duitse clubs in handen zijn van hun

supporters. Dat model staat Europees onder druk, maar het verdient meer dan ooit alle steun en navolging.

Drie. Meer financieel fair play bij alle clubs en liga's. Clubs mogen niet meer in de rode cijfers gaan en riskeren sportieve sancties

bij overtredingen. Voetbal kan alleen gedijen als er een goeie competitieve balans is, genoeg spankracht. Als die wegvalt, wordt

het spel voorspelbaar en dat is op termijn de doodsteek. Het profvoetbal wordt vandaag geteisterd door een waanzinnig opbod van

spelerslonen en transfersommen.

Imke Courtois

Vier: de astronomische inkomsten beter en rechtvaardiger verdelen. De federale en de Vlaamse overheid moeten hierover aan

tafel gaan zitten met de Pro League. Het voetbal kan in ons land rekenen op veel voordelen, onder meer fiscale. Daar mag een

tegenprestatie voor worden gevraagd. Tien procent van de tv-inkomsten zou gereserveerd kunnen worden voor ondersteuning van het jeugd- en het vrouwenvoetbal. Imke Courtois, intussen bekend als voetbalanalist, maar ook topvoetbalster: 'Met louter mijn inkomen uit het voetbal zou ik me amper een sociale huurwoning kunnen veroorloven.' Dat is tragisch voor haar én voor de toekomst van het vrouwenvoetbal. Dat zit nochtans fors in de lift, getuige de cijfers van de Voetbalfederatie Vlaanderen: de voorbije twee jaar zijn de inschrijvingen van vrouwen in het voetbal met een kwart gestegen. In geen enkele maatschappelijke sector zijn de inkomensverschillen tussen mannen en vrouwen zo groot als in het voetbal.

Tien procent zal door sommige voetbalbobo's als een steek in het hart overkomen, maar ten gronde is het een bescheiden en

verstandige investering. Laat Football Leaks en Chinese transfers niet de aanleiding zijn voor een individuele heksenjacht, maar voor een bijsturing van het voetbalsysteem, met meer focus op de echte maatschappelijke meerwaarde van de sport: supporters, jeugd- en vrouwenvoetbal, op goeie faciliteiten met een grote meerwaarde voor de buurt.

Bianca Debaets